Ўтмиш ҳукмдорларидан бири салтанатга муносиб вазир танлаш мақсадида олиму фозилларни тўплаб, бир саволга тўғри жавоб берган кишини бу вазифага тайинлашини билдирибди. Вазирлик илинжида юрганоларнинг жисму тани қулоққа айланди. Савол эса бундай эди:
“Осмонда, ерда ва ер остида нима кўп?”
Барча олиму донишмандлар ўз жавобларини айтишди. Ҳукмдор эса пешонасини кафтига босганча жим ўтираверди. Йиғин поёнига етай деб қолганида бир четда ўтирган ва кўпчиликнинг эътиборини жалб қилмаган ғариб бир киши оҳиста ўрнидан турди.
-Шоҳим, руҳсат берсангиз мен ҳам фикримни айтсам,-деди у. Сўзлашга изн бўлгач, шундай жавоб берди:
- Осмон жисмларидан бўлган Қуёш ерга нур таратади. Ой кечани ёритади. Булут эса ерни яшнатади. Бунинг эвазига улар ҳеч нарса талаб қилмайди. Эвазига ҳақ олинмай қилинган яхшилик савоб саналади. Шу боис, осмонда савоб кўп. Ер юзида яшовчи барча жонзотлар орзу билан яшайдилар. Шунинг учун ерда орзу кўп. Орзусига етолмай кетадиганлар армонда кетадилар. Ер остида армон кўп.
Ҳукмдор жавобдан мамнун бўлиб, уни вазир этиб тайинлабди.
Ушбу ривоятдан хулоса шуки, савоб осмонда кўп бўлар экан деб, уни осмондан қидириб юришлик бефойдадир. Савоб ишлар ён-атрофимизда, оёғимиз остида қалашиб ётибди. Ҳадисда айтилганидек, “Савоб ишни ҳар ким, ҳар кун қилиши керак”.
Жумладан, якка-ёлғиз инсонни йўқлаб қўйишлик, меҳрга ташна бўлиб ётган бир кўнгли ўксик беморни кўриб қўйишга вақт топиш, бошига мусибат тушган кимсанинг ҳолидан хабар олишлик ёхуд иқтисодий ночор оилага моддий кўмак беришлик... буларнинг барчаси савоб ишлардандир. Буларни шубҳасиз,олижаноб инсонларгина қила оладилар.
Ботирхон ФАХРИДДИНОВ,
|